Máy Ảnh Kodak Retina

Nói đến máy ảnh Kodak, thường chúng ta nghĩ đến đó là một kiểu máy bình-dân, sản-xuất hàng loạt, phẩm-chất tầm thường… khi so sánh với những cái tên quen thuộc và đã từng nổi tiếng một thời như Alpa, Leica, Rolleiflex, Zeiss Ikon v.v… Nhưng đã có một thời, Kodak chế-tạo một loạt máy có phẩm-chất tốt tại Stuttgart Ðức, dùng ống kính Schneider, hoặc Rodenstock, Zeiss hoặc Angénieux… mà cả nửa thế-kỷ sau, máy vẫn vận-hành như mới, hình ảnh chụp ra vẫn sắc nét… Ðó là máy ảnh Kodak Retina.

Máy Retina dùng phim 35 mm (cỡ 135), chụp ra âm-bản 24 x 36mm, nguyên là loại máy xếp, theo kiểu những máy ảnh cỡ trung 6 x 6 cm, 6 x 9 cm… Máy hình khối dẹp, có một cái cửa phía trước máy ảnh để che ống kính và buồng tối. Muốn mở máy, ta bấm một nút trên cánh cửa đó rồi mở ra, ống kính từ trong thân máy theo cánh cửa mở, trình ra… lạ và đẹp. Retina là một máy xếp 35 mm đẹp, chính-xác và bền bỉ. Bởi sau một nửa thế-kỷ mở và đóng như vậy, máy vẫn vận-hành và thu nhận hình ảnh như mới đem từ hãng ra. Ngày nay, nếu ta tìm mua được một chiếc Retina, thật đáng để sưu tầm!

Khoảng cuối thập-niên 20, George Eastman, tổng giám-đốc Kodak ở Mỹ nhận thấy Kodak ở Mỹ sẽ không thể nào sản-xuất được máy ảnh có phẩm-chất tốt và giá hạ do giá cả nhân công tăng cao. Chủ-trương của Kodak thời đó là tìm mua một hãng đang chế-tạo máy ảnh ở Âu Châu có uy-tín, phẩm-chất tốt, giá hạ… để sản-xuất máy xuất-cảng sang Mỹ và cả thế-giới, vì nhân-công Âu Châu dù sao cũng không đắt bằng nhân-công Mỹ và tranh-chấp lao-động cũng không rắc rối bằng.

Năm 1932, thể theo đề-nghị của Kodak Limited bên Anh, Kodak Rochester mua hãng “Nagel Camerawerk” của tiến-sĩ August Nagel, tại Stuttgart. Nagel là một khoa-học-gia, nguyên là giám-đốc của hãng Drexler & Nagel ở Stuttgart (một hãng trong tổ-hợp Zeiss Ikon ở Ðức). Thời đó kỹ-nghệ máy ảnh Ðức đã nổi tiếng trên khắp thế-giới, Nagel lại là một nhân-vật nổi tiếng trong giới chế-tạo máy ảnh Ðức… và đang sản-xuất một số máy ảnh có tiếng ở lục-địa Âu-Châu. Nagel Camerawerk có đầy đủ yếu-tố để trở thành mục-tiêu của Kodak.

Tuy tình-hình kinh-tế Ðức bấy giờ không quá khó khăn và riêng Nagel, mặc dù chưa khốn đốn về tài-chính, nhưng nếu được sự hỗ-trợ của Kodak, mà uy-tín bao trùm thế-giới và nguồn tài-chính hỗ-trợ gần như bất-tận, lại được dịp xuất-cảng sản-phẩm của mình sang thị-trường mênh-mông của Mỹ… làm Nagel cũng xiêu lòng và thuận bán hãng cho Kodak. Kodak cũng đồng ý để ông tiếp-tục điều-khiển hãng theo ý của ông.

Ngay khi hợp-đồng được ký kết, những kiểu máy đã có tiếng của Nagel Camerawerk như Recomar 6 x 9 cm (dùng phim miếng), Pupelle (chụp được 16 tấm, dùng phim cỡ 127), Vollenda (gồm hai loại, một loại chụp ra âm-bản cỡ 3 x 4 cm, phim cỡ 127; một loại dùng phim cỡ 120 hoặc 127 chụp ra âm-bản cỡ 4.5 x 6 cm hoặc 6 x 9 cm) và Duo-Six 20 (chụp được 16 tấm 4.5 x 6, dùng phim cỡ 620)… được mang nhãn-hiệu Kodak xuất khẩu ồ ạt qua Mỹ.

Lúc bấy giờ, chỉ tiêu của Leica là bán 16 700 máy hàng năm, trong số đó có 12% bán ở Mỹ, giá khoảng 200 $US một chiếc. Tuy không nhiều so với số-lượng máy bán ngày nay, nhưng đó là thời kinh-tế khủng-khoảng. Giới doanh-thương nhìn thấy thị-trường Mỹ sẽ bốc lên cực thịnh, chào đón… Contax cũng nhìn thấy điều đó và cố gắng cạnh-tranh với Leica, nhưng thương-vụ của Contax chỉ có 8 000 máy tối-đa.

Kodak và Nagel cố gắng nắm lấy thị-trường ấy bằng một kiểu máy nhỏ, gọn, phẩm-chất không thua gì Leica và Contax nhưng giá rẻ hơn nhiều và vì Kodak có sẵn một hệ-thống phân-phối trên toàn đất Mỹ nên máy sẽ bán nhanh trên khắp thị-trường Mỹ. Kiểu máy đó là Kodak Retina, do Nagel sản-xuất tại Kodak Stuttgart, Ðức và do Kodak Rochester nhập-cảng vào Mỹ.

Tháng 12 năm 1934, Kodak thông-báo sự ra đời của máy Kodak Retina…. Máy này rẻ tiền (giá 52.50 $US), giản-dị (dùng phim cuộn 35 mm bán sẵn trên thị-trường, không như Leica và Contax, phải dùng lõi riêng để chứa phim), dễ sử-dụng… Retina chứng tỏ là Kodak nhắm trúng thị-hiếu của dân tiêu-thụ khi tung ra thị-trường loại Retina và máy này thành-công tức thì, trước sau bán tổng-cộng gần ba triệu chiếc máy !

Nhưng sự thành-công của Retina chỉ là một phần nhỏ trong thành-công toàn-bộ của Kodak, thành-công ấy làm cho chính Kodak ngạc-nhiên : tiền bán máy chỉ thu được có một lần, nhưng sự thành-công của Retina làm cho rất nhiều hãng của Ðức và Nhật bắt chước theo, chế-tạo máy dùng phim 35 mm và Kodak cứ tiếp-tục bán phim 35 mm suốt bẩy chục năm nay và chưa biết bao giờ mới chấm dứt. Ảnh-hưởng của máy Retina mạnh đến như vậy !

Retina được khai-sinh từ 1934, có tổng-cộng gần 40 kiểu, thành-công đến độ trước và sau chiến tranh thế giới thứ hai, rất nhiều hãng máy ảnh đã chép kiểu để tranh giành thị-trường… Chỉ riêng loại máy xếp thôi, trước sau có đến gần hai chục hãng chế tạo!

Loại máy ảnh phim 35mm folding có:
Kodak Retina I (117, 118, 119, 126, 141, 143, 148, 149, 010, 013)
Kodak Retina Ia (015)
Kodak Retina Ib (018)
Kodak Retina II (122, 142, 011, 014)
Kodak Retina IIa (150,016)
Kodak Retina IIc (020)
Kodak Retina IIIc (021)
Kodak Retina IB/IIC/IIIC (019/029/028)

Loại viewfinder có các kiểu:
Kodak Retina I BS (040)
Kodak Retina IF (046)
Kodak Retina IIS (024)
Kodak Retina IIF (047)
Kodak Retina IIIS (027)
Kodak Retina Automatic I II III (038, 032, 039)
Kodak Retina S1, S2(060, 061)
Kodak Retinette (Types 147 – 1939, 012 – 1949, 017 – 1952, 022 – 1954)
Kodak Retinette I (Type 030 – 1958)
Kodak Retinette IA (Types 035 – 1959, 042 – 1960, 044 – 1963)
Kodak Retinette Ib (Type 037 – 1959)
Kodak Retinette IB (Type 045 – 1963)
Kodak Retinette II (Types 160 – 1939, 026 – 1958)
Kodak Retinette IIA (Type 036 – 1959)
Kodak Retinette IIB (Type 031 – 1958)

Loại SLR có các kiểu:
Retina Reflex
Retina Reflex S
Retina Reflex III
Retina Reflex IV